Mide fıtığı midenin bir kısmının diyafram adı verilen kas tabakası yoluyla göğse doğru çıkıntı yapmasıdır. Zamanla ve yaşlandıkça bu durumun görülme olasılığı artar. Mide ekşimesi, göğüs ağrısı, hazımsızlık ve yutmak güçlüğü belirtileriyle ortaya çıkan mide fıtığı, en yaygın fıtık türleri arasında yer alır. Yemek borusu boşluğundaki açıklık mide fıtığı nedeni olarak bilinir.
Mide fıtığı, midenin üst kısmı diyaframdaki bir açıklıktan göğse doğru itildiğinde oluşan şişmedir. Diyafram, karın boşluğunu göğüs boşluğundan ayıran kas bariyeri görevi görür. Fıtık, herhangi bir organ veya dokunun, normalde onu içeren doku bariyerindeki zayıflıktan içeri girmesi durumudur. Fıtıklar yaygın olarak görülebilir ve mide fıtığı en sık görülen türler arasında yer alır.
Mide fıtığı, diyaframda öncede var olan zayıf bir boşluğu zorlayabilir. Bu zorlanan açıklık yemek borusu (özofagus) hiatusu olarak isimlendirilir. Özellikle stres ve gerginlik dönemlerinde bu açıklığı genişleyebilir. Bu durum yıllar içerisinde yavaş yavaş gelişir.
Mide fıtığının kayan hiatal herniler ve paraözofageal hiatal herniler olmak üzere iki ana tipi bulunur. Birçok insanda tip 1 olan kayan mide fıtığı oluşabilir. Diğer üç tipin tümü paraözofageal fıtıklardır. Mide fıtığı tipleri şöyle açıklanır:
Kayan hiatal herni: Kayan hiatal herni olarak da isimlendirilen tip 1, en yaygın görülen tiptir. Bu mide fıtığı tipinde yemek borusu mideye bağlanan kısmı genişleyen boşluktan zaman zaman yukarıya doğru kayar.
Paraözofageal hiatal herniler: Yemek borusu anlamına gelen paraözofageal mide fıtığında, midenin üst kısmı yemek borusunun yanındaki boşluktan yukarı doğru itilir ve yanında bir çıkıntı oluşturur.
Mide fıtığı, mide yanması, ekşime, göğüste ağrı, geğirme, boğaz ağrısı ve hazımsızlık belirtileriyle görülür. Birçok insanda hiatal herni yani mide fıtığı belirtileri görülmeyebilir. Mide fıtığı belirtileri fark edildiği durumda şu şekilde ortaya çıkar:
Yaşlanmanın etkisiyle beraber, obezite, genetik yapı stres, tütün kullanımı, sağlıksız beslenme ve kasların zayıflamasından kaynaklı olarak mide fıtığı meydana gelir. Hamilelik, doğum kusuru ve ağır işlerde çalışmak da mide fıtığı nedenleri arasında yer alır. Hiatal herni fıtıklarına neden olan en yaygın sebepler şöyle sıralanır:
Mide fıtığının en sık sebep olduğu sorunlardan kronik asit reflüsüdür. Kronik asit reflü, şiddetli olduğunda ve ilaçlar yeterli olmadığı durumda yemek borusuna zarar verebilir. Kronik asit reflü komplikasyonları şunları içerir:
Uzman doktor fiziki muayenenin ardından yemek borusu ve midenin görüntülerine bakarak mide fıtığı teşhisi koyabilir. Bazı durumlarda asit reflü belirtilerinizin olması da mide fıtığı göstergesidir. Yemek borusunda asit olduğunu doğrulamak için yemek borusu pH testiyle ölçülür. Mide fıtığını teşhis edebilen testler şöyle sıralanır:
Uzman doktor kişi için en iyi tedavi yaklaşımını belirlemek amacıyla fıtığın yapısını, reflü durumu ve semptomları kapsamlı bir şekilde inceler. Mide fıtığı rahatsız etmiyorsa tedaviye ihtiyaç olmayabilir. Ancak zamanla daha da büyümesi muhtemel olduğundan takip edilmesi önerilir. Bunun yanında mide fıtığı için şu tedavi yöntemleri uygulanabilir:
İlaçlar asit reflüyü durdurmaz ancak midedeki asit içeriğini azaltabilir. Bu da reflüyü daha az zarar verici hale getirerek ağrıların hafiflemesine yardımcı olur.
Küçük bir cerrahi müdahale ile mide fıtığı tedavi edilebilir. Herkesin ihtiyacı olmasa da ameliyat bir seçenek olarak sunulabilir. İlaçlar fıtığın semptomlarını önlemediği, yaşam kalitesini etkileyerek çeşitli komplikasyonlara neden olduğu durumlarda ameliyat önerilebilir.
