Göğüs Hastalıkları

Göğüs Hastalıkları Hakkında

Göğüs Hastalıkları; Solunum sistemini etkileyen hastalık ve rahatsızlıkları inceleyen tıbbi bir uzmanlık alanıdır. Göğüs hastalıkları bölümü, akciğerler, solunum yolları, bronşlar, akciğer zarı ve diyafram gibi organlarla ilgili hastalıkların tanı ve tedavisini yürüten branştır. Göğüs hastalıkları doktoru, akciğerler, solunum yolları ve solunum sistemi ile ilgili tüm hastalıkların teşhis, tedavi ve takibini yapan tıp uzmanıdır.

Göğüs Hastalıkları Bölümü Neye Bakar?

Göğüs hastalıklarında akciğerler, solunum yolları ve solunum sistemi ile ilgili kronik ve bulaşıcı solunum sistemi hastalıklarını tüm hastalıkların teşhis, tedavi ve takibi yapılır. Göğüs hastalıkları uzmanı aşağıdaki hastalıkların kapsamlı muayenesi yapar, tetkikleri değerlendirir ve izlemini yapar.

• Solunum Yolu Hastalıkları: Astım, bronşit, KOAH gibi solunum yollarını etkileyen hastalıkları tedavi eder.
• Akciğer Hastalıkları: Akciğer enfeksiyonları, zatürre, tüberküloz ve akciğer kanseri gibi hastalıklarla ilgilenir.
• Solunum Yetmezliği ve Uyku Bozuklukları: Uyku apnesi ve solunum yetmezliği gibi durumları değerlendirir.
• Mesleki Akciğer Hastalıkları: Silikozis, asbestozis gibi meslek kaynaklı akciğer hastalıklarını takip eder.
• Akciğer Damar Hastalıkları: Pulmoner hipertansiyon ve akciğer embolisi gibi durumlarla ilgilenir.
• Akciğerin Bağışıklık ve İltihap Hastalıkları: Sarkoidoz ve interstisyel akciğer hastalıklarının tedavisini yapar.

Göğüs Hastalıkları Nelerdir?

Göğüs hastalıkları, akciğerler ve solunum sistemini etkileyen bir dizi hastalığı kapsar. Bu hastalıklar  solunum yolu ile ilgili belirtiler gösterir ve göğüs doktoru tarafından tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Astım: Hava yollarının daralması ve iltihaplanması sonucu nefes darlığı, öksürük, hırıltı gibi belirtilerle kendini gösteren bir hastalıktır.

KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı): Sigara içme ve hava kirliliği gibi faktörlerle ilişkilidir. Akciğerlerdeki hava yollarının tıkanması ve akciğer dokusunun hasar görmesiyle karakterizedir.

Zatürre (Pnömoni): Akciğerlerin enfeksiyon sonucu iltihaplanmasıdır. Bakteriyel, viral veya mantar kaynaklı olabilir.

Bronşit: Bronşların iltihaplanması sonucu öksürük, balgam üretimi ve nefes darlığı gibi belirtiler görülür. Akut ve kronik olmak üzere iki türü vardır.

Pulmoner Fibrozis: Akciğer dokusunun sertleşmesi ve kalınlaşması sonucu solunum zorluğu meydana gelir.

Akciğer Kanseri: Akciğerlerdeki hücrelerin kontrolsüz şekilde büyümesi sonucu gelişen kanser türüdür. Sigara içmek en büyük risk faktörüdür.

Tüberküloz (Verem): Bakteriyel bir enfeksiyon olan tüberküloz  akciğerlerde ciddi sorunlara yol açabilir.

Plevral Hastalıklar: Akciğerleri çevreleyen zarın iltihaplanması ya da sıvı birikmesi gibi durumları içerir. Plevrit (zarlarda iltihap) en yaygın örneğidir.

Uyku Apnesi: Uyku sırasında nefesin durması ve solunumun zayıflaması durumu olup kalp hastalıkları ve diğer komplikasyonlara yol açabilir.

Pulmoner Emboli: Akciğerlere giden damarların tıkanması sonucu meydana gelen bir durumdur. Bacaklardan gelen kan pıhtıları (derin ven trombozu) nedeniyle oluşur.

Pnomotoraks (Akciğer Sönmesi): Akciğerin bir kısmının çökmesi veya hava sızıntısı nedeniyle şişmesi durumudur. Ani göğüs ağrısı ve nefes darlığına neden olabilir.

Akciğer Absesi: Akciğerlerde enfeksiyon sonucu oluşan iltihap dolu boşluklardır ve bakteriyel enfeksiyonlar nedeniyle gelişir.

Üst Solunum Enfeksiyonları: Akciğerlerin enfeksiyonları (bronşit, zatürre) dışında farenjit, larenjit ve sinüzit  enfeksiyonları da göğüs hastalıkları arasında sayılabilir.

Interstitial Akciğer Hastalıkları: Akciğerin bağ dokusunu etkiler ve akciğer dokusunun iltihaplanması, skarlaşması ve sertleşmesi ile karakterizedir.

Kistik Fibrozis: Genetik bir hastalık olan kistik fibrozis akciğerler başta olmak üzere vücudun birçok organını etkiler ve mukus birikimine yol açarak  solunum problemleri ve enfeksiyon riskini artırır.

Sarkoidozis: Vücudun bağışıklık sisteminin anormal bir şekilde tepki vererek özellikle akciğerlerde küçük iltihaplı hücre kümeleri (granülomlar) oluşturduğu bir hastalıktır.

Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu (ARDS): Akciğerlerin hızlı bir şekilde iltihaplanması ve sıvı birikmesi sonucu meydana gelir.

Göğüs Hastalıklarının Belirtileri Nelerdir?

Göğüs hastalıkları en sık karşılaşılan belirtiler şunlardır.

• Kronik öksürük
• Nefes darlığı
• Göğüs ağrısı
• Hırıltılı solunum
• Balgamlı veya kuru öksürük
• Kanlı balgam
• Yüksek ateş ve titreme
• Gece terlemesi
• Yorgunluk ve halsizlik

Bu belirtilerden biri veya birkaçı mevcutsa vakit kaybetmeden bir kamu hastanesi ya da özel hastanede göğüs hastalıkları doktoruna başvurulmalıdır.

Göğüs Hastalıklarında Tanı, Teşhis ve Tetkik Yöntemleri Nelerdir?

Göğüs hastalıkları muayenesi esnasında tanı ve teşhis için çeşitli yöntem ve tetkikler kullanılır. Bu yöntemler hastalığın türüne ve şiddetine göre değişiklik gösterebilir.

Göğüs Hastalıkları Muayene

• Doktor, stetoskopla göğüs kafesini dinleyerek, akciğerlerdeki sesleri (hırıltı, vızıltı, raller vb.) kontrol eder.
• Göğüs kafesinin elle muayenesi, ağrı ve hassasiyetin olup olmadığına bakılır.
• Göğüs kafesine hafifçe vurularak akciğerlerin durumunu ve hava doluluğunu değerlendirmeye çalışılır.

Göğüs Hastalıkları Radyolojik Görüntüleme Yöntemleri

• Akciğer Filmi (Röntgen): Akciğerlerdeki anormallikleri (zatürre, akciğer kanseri, pnömoni, pnömotoraks gibi) tespit etmek için yaygın olarak kullanılır.
• Bilgisayarlı Tomografi (BT): Akciğerlerin daha ayrıntılı bir şekilde incelenmesine olanak tanır. Özellikle interstisyel akciğer hastalıkları, akciğer kanseri, pulmoner emboli gibi durumları teşhis etmek için kullanılır.
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Akciğerlerdeki damar ve yumuşak dokuları incelemek için kullanılabilir.

Göğüs Hastalıkları Solunum Fonksiyon Testleri (SFT)

• Spirometri: Akciğerlerin ne kadar hava alıp verdiğini ve bu havanın ne kadar hızlı verildiğini ölçer. Astım, KOAH gibi hastalıkların teşhisinde kullanılır.
• Pik Akım Ölçümü: Hava yollarındaki tıkanıklığı değerlendiren bir testtir. Astım hastalarında  bu test sıklıkla yapılır.
• Diffüzyon Kapasitesi Testi: Akciğerlerin oksijenin kanda nasıl ve ne kadar iyi geçirdiğini ölçer.

Göğüs Hastalıkları Kan Testleri

• Tam Kan Sayımı (CBC): Enfeksiyon, anemi veya iltihap belirtileri açısından faydalıdır.
• Biyokimya Testleri: Kan gazları, karaciğer fonksiyonları ve böbrek fonksiyonları gibi önemli bilgileri verir.
• D-dimer Testi: Pulmoner emboli şüphesi olan hastalarda bu test, kan pıhtılarının varlığını değerlendirmeye yardımcı olabilir.
• Marker Testleri: Akciğer kanseri gibi hastalıklarda spesifik biyomarkerler (örneğin, CEA, CYFRA 21-1) ölçülebilir.

Göğüs Hastalıklarında Bronkoskopi

• Direkt Bronkoskopi: Akciğer  ve bronşlarına ince bir kamera ile girilerek inceleme yapılır. Akciğer kanseri, enfeksiyonlar, yabancı cisimler veya plevral hastalıkların tespiti için kullanılır.
• Bronşiyal Lavaj: Bronkoskopi sırasında akciğerlerden sıvı örneği alınarak mikrobiyolojik inceleme yapılabilir. Enfeksiyonları veya kanser hücrelerini tespit etmek için kullanılır.

Akciğer Biopsisi

• Akciğerlerdeki lezyonların nedenini belirlemek için yapılır. Biopsi işlemi bronkoskopi, cerrahi yöntemler veya iğne biyopsisi ile yapılabilir.

Balgam Testi

• Bakteriyolojik İnceleme: Balgam örneği alınarak mikropların varlığı tespit edilir. Özellikle zatürre, tüberküloz veya başka enfeksiyonlar için kullanılır.
• Sitoloji: Balgamda kanser hücrelerinin varlığını araştırmak için kullanılır.

Plevral Sıvı Analizi

• Plevral Sıvı Saptaması: Göğüs boşluğunda sıvı birikmesi (plevral effüzyon) durumunda, sıvı alınarak analiz edilir. Kanser, enfeksiyon, kalp yetmezliği veya başka hastalıklar araştırılır.

Elektrokardiyogram (EKG)

• Kalp hastalıklarının akciğer problemleriyle ilişkili olup olmadığını anlamak için EKG çekilebilir.

Ventilasyon-Perfüzyon Sintigrafisi

• Pulmoner emboli gibi durumlarda, akciğerin hava ve kan ile beslenmesini gösteren bir testtir.

Egzersiz Testi

• Solunum fonksiyonunun, fiziksel aktivite sırasında nasıl değiştiği gözlemlenir ve egzersizle artan nefes darlığı durumlarında kullanılır.

Bu yöntemler, hastalığın türüne, hastanın şikayetlerine ve doktorun ön değerlendirmelerine bağlı olarak seçilir.

Göğüs Hastalıklarında Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

İlaç Tedavisi

• Antibiyotikler: Bakteriyel enfeksiyonlarda (zatürre, bronşit, tüberküloz gibi) kullanılır.
• Antiviral İlaçlar: Viral enfeksiyonlarda tercih edilir (grip, bazı zatürre türleri).
• Kortikosteroidler: Astım, KOAH, interstisyel akciğer hastalıklarında hava yolu iltihabını azaltmak için kullanılır.
• Bronkodilatörler: Astım ve KOAH hastalarında hava yollarını genişleterek solunumu rahatlatır.
• Mukolitik İlaçlar: Balgam inceltir ve atılımını kolaylaştırır.
• Antitüberküloz İlaçlar: Tüberküloz tedavisi için özel ilaç kombinasyonları kullanılır.
• Antikoagülanlar (Kan Sulandırıcılar): Pulmoner emboli gibi damar tıkanıklığı durumlarında kullanılır.

Oksijen Tedavisi

• Oksijen desteği, KOAH, pulmoner fibrozis ve ileri evre akciğer hastalıklarında hastanın oksijen ihtiyacını karşılamak için uygulanır.
• Evde veya hastanede uygulanabilir.

Solunum Fizyoterapisi

• Akciğer kapasitesini artırmaya, balgam atılımını kolaylaştırmaya ve solunumu rahatlatmaya yönelik egzersiz ve teknikler uygulanır.
• Öksürük eğitimi, postüral drenaj ve nefes egzersizleri en sık kullanılan yöntemlerdir.

İnhalasyon Tedavisi

• İlaçların doğrudan solunum yollarına ulaştırılmasını sağlar.
• Nebülizatör veya inhaler cihazlar kullanılır.
• Astım ve KOAH hastalarında yaygın olarak uygulanır.

Girişimsel Yöntemler

• Bronkoskopi: Tanı ve tedavi amacıyla bronşlara girilerek yabancı cisim çıkarma, biyopsi alma veya kanama durdurma işlemleri yapılabilir.
• Torakosentez: Plevral sıvı birikiminde sıvı boşaltılır.
• Göğüs Tüpü Uygulaması: Pnömotoraks (akciğer sönmesi) ve plevral effüzyon gibi durumlarda göğüs boşluğuna tüp yerleştirilir.

Cerrahi Tedavi

• Akciğer Kanseri: Tümörün alınması için lobektomi, pnömonektomi gibi cerrahi işlemler uygulanabilir.
• Kistik veya skar dokusu: Bazı durumlarda akciğerdeki hastalıklı bölgenin çıkarılması gerekebilir.
• Pulmoner Emboli: Çok nadiren, büyük pıhtılar için cerrahi müdahale gerekebilir.

Destek Tedavileri

• Sigara bırakma: Tüm göğüs hastalıklarında en önemli ve etkili tedavi yöntemlerinden biridir.
• Beslenme ve egzersiz: Kronik akciğer hastalarında yaşam kalitesini artırır.
• Psikososyal destek: Kronik solunum hastalıkları uzun süren ve psikolojik etkileri olan hastalıklardır. Bu nedenle hastaya destek sağlanması önemlidir.

Mekanik Ventilasyon

• Akut solunum yetmezliği veya ciddi solunum sıkıntısı durumlarında hastanın solunumu desteklemek için ventilatör (solunum cihazı) desteği sağlanır.

Akciğer Nakli

• İleri derecede akciğer yetmezliği gelişen hastalarda diğer tedavilere yanıt alınamıyorsa son çare olarak akciğer nakli yapılabilir.