Soğuk havale

Ebeveynlerin çocuklarının sağlığı konusunda endişe duydukları konulardan biri olan havale, ateşli olabileceği gibi ateşsiz, yani soğuk havale şeklinde de görülebilir. Özellikle çocukların bebeklik dönemlerinde havale ile ilgili endişeler yaşanabilmektedir. Soğuk havale, kan şekeri düşüklüğü, kanda kalsiyum eksikliği, kafa travması, kafa içerisinde tümör, kanama ve epilepsi gibi çeşitli hastalıklar nedeniyle ortaya çıkabilir.

Soğuk havale, bilinç kaybı, göz kayması, kol ve bacaklarda kasma, çırpma veya idrar kaçırma gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Ateşsiz dönemde ortaya çıkan soğuk havale, kısa veya uzun bir aradan sonra tekrarlarsa, bu durum toplumda “sara” hastalığı olarak bilinen epilepsiye işaret edebilir. Genellikle 5 dakikadan kısa sürede kendiliğinden geçen soğuk havale, uzun sürdüğünde acil müdahale gerektirebilir.

Nöbet geçiren çocukların aileleri ve yakın çevresinde bulunan kişilerin bu durumla karşılaştıklarında sakin ve kontrollü bir şekilde davranmaları önemlidir. Ayrıca, çocuğun güvenliğini sağlamak ve hemen bir sağlık profesyoneli ile iletişime geçmek gereklidir.

Havale nedir?

Havale, tıp literatüründe nöbet, konvulsiyon veya epilepsi nöbeti olarak adlandırılan bir durumdur. Bu olay, genellikle beklenmedik bir zamanda ve durumda meydana gelir ve kişinin bilincini kaybetmesi, gözlerini kaydırma, kol ve bacaklarını kasma veya çırpma, pelte gibi olma, farklı hisler yaşama, idrar kaçırma gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu durum, halk arasında genellikle “havale” terimi ile ifade edilmektedir.

Soğuk havale veya ateşsiz havale nedir?

Soğuk havale veya ateşsiz havale, genellikle çocuklarda ateşin yükselmediği bir durumda ortaya çıkan nöbetleri ifade eder. Bu tür nöbetlere ateşsiz nöbet veya febril nöbet olmayan nöbetler de denilmektedir.

Ateşsiz nöbetler, çocukluk döneminde sıkça görülen bir durumdur. Ateşsiz nöbetler genellikle 6 ay ile 5 yaş arasındaki çocuklarda görülür. Bu nöbetler, ateşli nöbetlerden farklı olarak ateşin hızlı yükselmediği durumlarda ortaya çıkabilir. Nöbet sırasında çocukta bilinç kaybı, kasılma, titreme gibi belirtiler görülebilir.

Ateşsiz nöbetlerin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık, sinir sistemi gelişimi, bazı enfeksiyonlar gibi faktörlerin rol oynayabileceği düşünülmektedir. Ateşsiz nöbetler genellikle kısa sürelidir ve genellikle zararsızdır, ancak çocuğunuzda nöbet geçiriyorsa bir sağlık profesyoneli ile görüşmek önemlidir.

Soğuk havalenin nedenleri

Soğuk havale, çocuklarda ateşin yükselmediği bir durumda ortaya çıkan nöbetleri ifade eder. Ateşsiz nöbetlerin nedenleri arasında şu faktörler bulunabilir:

• Kan şekerinin düşmesi (Hipoglisemi): Kan şekerinin düşük olması, vücutta enerji eksikliğine yol açabilir ve nöbetlere neden olabilir.
• Kanda kalsiyum eksikliği: Kalsiyum, sinir ve kas fonksiyonları için önemlidir. Kalsiyum eksikliği, sinir sistemi düzenini etkileyerek nöbetlere sebep olabilir.
• Kafa travması: Kafa travması, beyin dokusuna zarar verebilir ve sinir sisteminin normal çalışmasını engelleyerek nöbetlere yol açabilir.
• Kafa içerisinde tümör: Beyin tümörleri, sinir hücreleri üzerinde baskı oluşturabilir ve nöbetlere neden olabilir.
• Kanama: Beyin içerisindeki kanamalar, sinir sisteminde bozulmalara sebep olabilir ve nöbet riskini artırabilir.
• Epilepsi: Epilepsi, tekrarlayan nöbetlere neden olan bir nörolojik bozukluktur. Ateşsiz nöbetlerin altında yatan bir neden epilepsi olabilir.

Bu durumda, çocuğunuzda ateşsiz nöbetler görüyorsanız, bir sağlık profesyoneli ile görüşmek önemlidir. Uzman bir doktor, çocuğunuzun durumunu değerlendirebilir ve gerekli tetkikleri yaparak uygun tedavi planını belirleyebilir.

Soğuk havalenin belirtileri

Soğuk havale, ateşsiz nöbet olarak da adlandırılan bir durumdur ve genellikle çocuklarda görülür. Soğuk havalenin belirtileri şunlardır:

• Bilinç değişikliği veya bilinç kaybı: Çocukta ani bir bilinç değişikliği veya tamamen bilincin kaybolması.
• Bayılma: Ani bir bayılma durumu.
• Boş bakma: Gözlerin uzaklara dalması, çevresel uyarılara tepki vermemesi.
• Yüz, kol ve bacaklarda kasılma: Kaslarda ani ve istemsiz kasılmaların meydana gelmesi.
• Ağız kitlenmesi: Nöbet sırasında ağız ve çene kitlenmesi.
• Ağızda köpürme: Nöbet esnasında ağızdan köpük gelmesi.
• İdrar kaçırma: Nöbet sırasında idrar kontrolünün kaybedilmesi.
• Göz kayması: Gözlerde anormal hareketler veya kaymalar.

Bu belirtiler, soğuk havalenin tipik olarak gösterdiği semptomlardır. Ancak, bu belirtiler başka sağlık sorunlarına da işaret edebileceği için bir sağlık profesyoneli ile görüşmek önemlidir. Uzman bir doktor, çocuğunuzun durumunu değerlendirebilir ve gerekli tetkikleri yaparak uygun tedaviyi belirleyebilir.

Epilepsi hastalığı nedir?

Epilepsi, beyin hücrelerinin anormal bir şekilde ateşlenmesi sonucu meydana gelen tekrarlayıcı nöbetlere neden olan bir nörolojik bozukluktur. Bu nöbetler, kişinin normal aktivitelerini geçici olarak engelleyebilir ve çeşitli semptomlarla kendini gösterebilir. Ateşsiz nöbetlerin, kısa veya uzun bir aradan sonra tekrar etmesi durumunda, bir kişinin epilepsi hastalığına sahip olabileceği düşünülmektedir.

Epilepsi tanısı nasıl konur?

Epilepsi tanısı, ateşsiz dönemde kendiliğinden ve iki veya daha fazla nöbet geçiren bir hastaya konabilir. Tanı koymak için genellikle başka tetkiklere gerek duyulmaz. Ancak, tedavinin planlanması ve uygun ilaç seçimi için hekim, nöbetin nedenini belirlemek amacıyla elektroensefalografi (EEG) tetkikini isteyebilir. Ayrıca, bazı durumlarda beyin tomografisi (BT) veya beyin manyetik rezonans görüntülemesi (MRG) gibi görüntüleme testleri de kullanılabilir.

Özel durumlar söz konusu olduğunda, örneğin ailede epilepsi öyküsü, akraba evliliği, belirgin muayene bulguları veya hastanın özel bir durumu varsa, özel kan ve idrar testleri de yapılabilir.

Epilepsi tanısı koyabilmek için hekim, hastanın nöbet geçmişini, aile öyküsünü ve klinik bulgularını değerlendirir. Bu değerlendirmenin ardından, gerekli görülen tetkikler ile tanı doğrulanabilir ve tedavi planı oluşturulabilir. Tanı ve tedavi süreci, genellikle bir nörolog tarafından yönetilen multidisipliner bir yaklaşım gerektirebilir.

Soğuk havale tedavisi nasıl yapılır?

Soğuk havale durumunda tedavi, muayene ve yapılan tetkik sonuçlarına bağlı olarak belirlenir. Tedavi planı, öncelikle nöbetin altında yatan sebebe yönelik olacaktır. Bu nedenle, beyinde tümör, kist, damar tıkanması, kanama gibi durumların olup olmadığı araştırılır.

Eğer belirgin bir neden bulunamazsa, epilepsi tedavisinde kullanılan ilaçlar düşünülebilir. Nöbetin tipi ve EEG (elektroensefalografi) bulguları değerlendirilerek, deneyimli bir hekim tarafından uygun ilaç tedavisi belirlenir. Epilepsi tedavisinde kullanılan ilaçlar genellikle düşük dozlarda başlanır, ardından dozlar yavaş yavaş artırılır ve hasta uygun doza ulaştığında bu doz sabitlenir.

İlaç tedavisi sırasında, ilacın etkisi ve yan etkileri gözlemlenerek düzenli muayene ve kan tetkikleri yapılır. İlaç tedavisi, en az iki yıl boyunca nöbet gözlenmemesi kaydıyla sürdürülür. Daha sonra, hekimin önerileri ve kontrol tetkikleri doğrultusunda yavaş yavaş ilaç dozu azaltılarak kesim planlanabilir. Epilepsi tedavisi kişiselleştirilmiş bir yaklaşım gerektirir, bu nedenle hasta hekiminin yönlendirmelerine uymalı ve düzenli kontrolleri ihmal etmemelidir.

Uykuda nöbetler: Soğuk havale durumu olur mu?

Evet, nöbetler uykuda da olabilir. Uykuda meydana gelen nöbetlere genellikle “nocturnal seizure” veya “uykuda nöbet” denir. Bu tür nöbetler, kişinin uykusunun derinlik seviyesine bağlı olarak değişebilir ve genellikle kişi uykusundan uyanmaz.

Uykuda soğuk havaleler genellikle şu belirtilerle kendini gösterebilir:

• Ses çıkarma: Hasta bir ses çıkarabilir.
• Kasılma ve çırpınma hareketleri: Kişi kasılabilir ve çırpınma hareketleri yapabilir.
• İdrar kaçırma: Nöbet sırasında idrar kaçırabilir.
• Yutkunma problemleri: Dil veya yanak ısırma nedeniyle yutkunma problemleri olabilir.
• Kanama: Dil veya yanak ısırma nedeniyle yastıkta kan görülebilir.

Uykuda nöbetler, kişinin genel sağlık durumu ve nöbet tipine bağlı olarak farklılık gösterebilir. Uykuda nöbet geçirildiğinde, bu durumu değerlendirmek ve uygun tedaviyi belirlemek için bir nörolog veya uzman bir doktora başvurmak önemlidir.

Soğuk havale durumunda ilk yardım ve çocuğa yaklaşım nasıl olmalıdır?

Soğuk havaleye ilk müdahale şu şekilde olmalıdır:

• Sakin olun: Nöbet sırasında sakinliğinizi koruyun. Panik yapmak yerine sakin bir şekilde hareket edin.
• Çevreyi güvenli hale getirin: Nöbet geçiren kişinin etrafındaki tehlikeli cisimleri temizleyin. Keskin veya tehlikeli nesnelerden uzaklaştırın.
• Kişiyi yatırın: Nöbet geçiren kişiyi yere yatırın. Bu, başını korumasına ve düşme riskini azaltmasına yardımcı olacaktır.
• Başını yan tarafa çevirin: Kişinin başını yan tarafa çevirin. Bu, ağızdan salya akışını sağlar ve solunum yollarının tıkanmasını önler.
• Kolaylaştırıcı olun: Eğer mümkünse, çevredeki insanları nöbet geçiren kişiden uzaklaştırın ve rahatlamasına yardımcı olun.
• Kronometre kullanın: Nöbetin süresini takip etmek önemlidir. Genellikle nöbetler 2-3 dakika içinde kendiliğinden geçer. Ancak, 5 dakikadan uzun süren nöbetler acil tıbbi müdahale gerektirir.
• Aileye veya yakın çevreye bilgi verin: Eğer kişi bir çocuksa, aileye veya çocuğun bakımından sorumlu olan kişilere durumu açıklayın ve gerektiğinde tıbbi yardım çağırın.
• Not alın: Nöbetin süresini, başlangıç saatinizi ve nöbet sırasında gözlemlenen belirtileri not alın. Bu bilgiler, sağlık profesyonellerine daha fazla anlayış sağlayabilir.

Unutulmamalıdır ki, her nöbet durumu farklıdır ve herkesin yanıtı farklı olabilir. Bu nedenle, bir sağlık profesyoneli ile danışmak ve uygun tedaviyi belirlemek önemlidir.

Ateşsiz nöbet geçiren hastalar (Epilepsi Hastaları) için öneriler

• İlaçları düzenli kullanın: Epilepsi hastaları, doktorları tarafından reçete edilen ilaçları düzenli olarak kullanmalıdır. İlaçların dozları ve zamanlaması konusunda doktorun önerilerine uyulmalıdır.
• Uyku düzenine dikkat edin: Yeterli ve düzenli uyku, epilepsi yönetiminde önemlidir. Uyku düzensizlikleri nöbet riskini artırabilir, bu nedenle düzenli bir uyku alışkanlığı oluşturmak önemlidir.
• Stresten kaçının: Stres, epilepsi nöbetlerini tetikleyebilir. Kişisel stres yönetimi teknikleri, meditasyon veya yoga gibi rahatlama yöntemleri epilepsi hastalarına yardımcı olabilir.
• Sağlıklı beslenme: Dengeli ve sağlıklı bir beslenme, genel sağlığı korur ve nöbet riskini azaltabilir. Ayrıca, özellikle kan şekerinin ani dalgalanmalarını önlemek için düzenli aralıklarla beslenmek önemlidir.
• Alkol ve uyuşturucudan kaçının: Alkol ve uyuşturucu kullanımı, nöbet riskini artırabilir. Bu maddelerden kaçınılmalı ve doktorun önerilerine uyulmalıdır.
• Suçlu tetikleyicileri belirleyin: Her hasta farklı tetikleyicilere sahip olabilir. Örneğin, belirli bir gıda, alkol, uykusuzluk veya stres nöbetlere neden olabilir. Bu tetikleyicileri belirlemek ve onlardan kaçınmak önemlidir.
• Doktor kontrollerini aksatmayın: Epilepsi tedavisi, düzenli doktor kontrollerini içerir. Doktorunuzun belirlediği takvimde kontrollere gitmek, tedavinin etkinliğini değerlendirmek açısından önemlidir.
• Güvenli aktiviteler seçin: Ağır sporlardan kaçınılmalı ve potansiyel tehlike oluşturan aktivitelerden uzak durulmalıdır. Özellikle su ile ilgili aktivitelerde dikkatli olunmalıdır.
• İlk yardım bilgisi edinin: Epilepsi nöbeti geçirme olasılığına karşı, çevresindekilerin temel ilk yardım bilgisi edinmesi önemlidir.

Her hasta farklıdır, bu nedenle bireysel ihtiyaçlarınızı ve durumunuzu doktorunuzla düzenli olarak paylaşmak önemlidir.

Soğuk havale beyine hasar verir mi?

Soğuk havale genellikle kısa süreli bir durumdur ve genellikle 5 dakikadan daha kısa sürerse beyinde kalıcı hasar bırakmaz. Ancak, nöbetin süresi uzunsa veya tekrarlayan nöbetler meydana geliyorsa, bu durum beyin fonksiyonları üzerinde etkiler bırakabilir. Uzun süren veya sık tekrarlayan nöbetler, beyin hücrelerine zarar verebilir ve bu durum, nöbet kontrol altına alınmadığında kronikleşebilir.

Önemli olan, soğuk havale geçiren kişinin durumunu dikkatlice izlemek ve uzun süren nöbetler veya sık tekrarlanan nöbetler durumunda bir sağlık profesyoneli ile iletişime geçmektir. Bu durumda, uygun tedavi ve yönetim planı belirlenerek beyin hasarının önlenmesi veya minimize edilmesi amaçlanır.